HÀNG KHÔNG MẪU HẠM SỨC MẠNH THỐNG TRỊ ĐAI DƯƠNG THẾ KỶ 21?

 

Hàng không mẫu hạm, sức mạnh thống trị đại dương thế kỷ 21

Từ cuối thế kỷ thứ 18, Hoa kỳ đã có tầm nhìn xa với lý thuyết quân sự tiên tiến phải xây dựng và có những hạm đội hùng mạnh để đẩy chiến tranh xa khỏi biên giới Mỹ quốc bảo vệ an ninh và hỗ trợ kinh tế cho Hoa kỳ.

Le Figaro hôm nay đặt vấn đề «Vai trò địa chính trị mới của các hàng không mẫu hạm là gì ? ». Những chiếc tàu sân bay đang quay lại với đại dương, không gian chiến lược mà nhiều quốc gia đang bày tỏ tham vọng hơn bao giờ hết.
Câu hỏi đầu tiên : Vì sao hàng không mẫu hạm lại trở thành mốt?
Trước đây người ta cho rằng chúng quá nặng nề chậm chạp, quá đắt tiền, và dễ tổn thương trước các lại vũ khí hiện đại chống hạm. Nhưng ngày nay, cơn sốt hàng không mẫu hạm lại trở nên mạnh mẽ nhất kể từ sau Đệ nhị Thế chiến. Nhà nghiên cứu Jean-Sylvestre Mongrenier của Viện Thomas More giải thích : « Hồi trước hàng không mẫu hạm được coi là lực lượng hỗ trợ, nhưng nay lại trở thành ưu thế chính của Hải quân ».

Hoa Kỳ đang thống trị lãnh vực này. Hải quân Mỹ là lực lượng duy nhất có thể gởi hàng không mẫu hạm đến bất kỳ đại dương nào trên hành tinh, đã khai trương chiếc tàu sân bay thứ 11 là USS Gerald Ford. Anh sau một thời gian khựng lại, đã khẳng định vị trí trong câu lạc bộ khép kín này với hai chiếc Nữ hoàng Elizabeth và Hoàng tử xứ Galles. Tây Ban Nha, Ý, Úc, Nhật cũng sở hữu tàu chở máy bay. Nhưng phương Tây không độc quyền.
Vào lúc tương quan lực lượng thế giới đang thay đổi, Trung Quốc, Nga, Ấn Độ ngày càng quan tâm đến công cụ đầy mãnh lực này. « Trong số các khuôn mặt mới, có những nhân tố bạo lực, không tôn trọng quan hệ quốc tế » - đô đốc Coldefy, chủ nhiệm tạp chí Quốc phòng lo ngại. Từ nhiều năm qua, biển cả đã lại trở thành nơi phô trương sức mạnh. Tháng Ba vừa qua, lần đầu tiên một hàng không mẫu hạm Mỹ đã đến thăm cảng Đà Nẵng của Việt Nam ; còn các tàu chiến Trung Quốc và tàu ngầm Nga nay phiêu lưu đến tận Địa Trung Hải, gần các bờ biển châu Âu.
Câu hỏi thứ hai : Hàng không mẫu hạm trong thế kỷ 21 có tác dụng gì ?
Theo Le Figaro, tàu sân bay cùng với hạm đội của mình giúp Hải quân một nước thay đổi được thế cờ. Hỏa lực khủng khiếp của chúng giúp giáng được những đòn đầu tiên, tính cơ động giúp nắm vững được chiến trường cả trên biển và trên bộ, không phải lệ thuộc vào các thủ thuật ngoại giao rắc rối cũng như hậu cần. Henri Kissinger từng gọi hàng không mẫu hạm là « công cụ ngoại giao 100.000 tấn ».
Đô đốc Coldefy nhận định : « Hàng không mẫu hạm không thay thế được các trận đánh trên đất liền, nhưng là chỗ dựa địa chính trị độc lập ». Đô đốc Anh Keith Blount nhắc nhở : « Trong lịch sử, ngay cả đồng minh thân cận nhất cũng có thể không hỗ trợ chúng ta khi xảy ra xung đột ».

Câu hỏi thứ ba : Các tàu sân bay Trung Quốc có phải là mối đe dọa ?
Từ nhiều năm qua luôn diễn ra căng thẳng tại Biển Đông, Bắc Kinh và Hà Nội tranh chấp chủ quyền Hoàng Sa và Trường Sa. Le Figaro nhận xét, Trung Quốc khổng lồ mà bóng đen đầy đe dọa bao trùm lên tất cả các láng giềng, tạo ra một « chuỗi ngọc trai » cho đến tận Ấn Độ Dương, dựng lên các tiền đồn, căn cứ quân sự ở khắp nơi. Trung Quốc quay lại với các trận hải chiến, qua việc đánh đắm các tàu của Việt Nam, đóng các con tàu bọc thép, dành ngân sách ngày càng lớn cho việc hiện đại hóa hải quân.
Bắc Kinh đã bắt đầu đóng chiếc tàu sân bay thứ ba trong số từ bốn đến sáu chiếc dự kiến. Bên cạnh đó còn chi hàng trăm triệu đô la để chế tạo các hỏa tiễn chống hạm, nhằm đẩy Hải quân Mỹ ra xa khỏi Biển Đông. Nhưng mối đe dọa Trung Quốc không chỉ nhắm vào Hoa Kỳ, mà liên quan đến tất cả các nước trong khu vực, nhất là Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan. Các nước châu Âu cũng lo ngại trước sự hiện diện ngày càng lớn của các chiến hạm Trung Quốc trên biển.
Câu hỏi thứ tư : Sự tăng cường năng lực của Hải quân Nga có ý nghĩa gì ?
Từ cuộc khủng hoảng Syria cho đến việc sáp nhập Crimée, Hải quân Nga là trung tâm của một loạt sự kiện, nhằm tái lập vị trí « cường quốc biển » ; trong đó tàu sân bay Đô đốc Kouznetsov cùng với các tàu ngầm nguyên tử là một trong những thế mạnh chủ chốt. Matxcơva đang mơ sau khi Kouznetsov về hưu, có được một hàng không mẫu hạm 100.000 tấn cạnh tranh được với Mỹ. Tuy nhiên theo nhà nghiên cứu Alexandre Sheldon-Duplaix : « Nga muốn có tiếng nói trên Đại Tây Dương, nhưng lại không có khả năng thay thế chiếc Kouznetsov ».

Câu hỏi cuối cùng : Pháp có cần thêm hàng không mẫu hạm thứ hai hay không ?
Tất cả các cuộc xung đột địa chính trị mà Pháp có can dự đều chứng tỏ giá trị chiến lược của chiếc Charles-De-Gaulle. Từ Afghanistan đến vùng Vịnh Persique, sang Libya, Syria, sức mạnh của hàng không mẫu hạm giúp Pháp tăng thêm ảnh hưởng trong các liên minh.
Nhưng nếu không có người kế nhiệm, sau khi chiếc Charles-De-Gaulle « về hưu » vào khoảng năm 2040, thế mạnh quân sự và ngoại giao của Paris sẽ giảm sút. Để đối phó với sức mạnh đang lên của các nước ngoài phương Tây, Hải quân Pháp đang đòi hỏi đóng thêm hàng không mẫu hạm thứ hai, tuy nhiên tài chính vẫn là vấn đề đau đầu.

Cong Hinh Pham