Có phải chúng ta đang chứng kiến những ngày cuối cùng của Vladimir Putin?
Cuộc chiến xâm lược của Nga chống lại Ukraine đã phá hủy sự thần bí của tên tổng thống thời cơ, mưu sỉ, tàn độc Nga Vladimir Putin với tư cách là một nhà độc tài không thể chạm tới.
Trước ngày 24 tháng 2 năm 2022, Putin có thể tỏ ra vô đạo đức và hiếu chiến, nhưng qua tham vọng toàn cầu của hắn với các động thái quân sự của hắn ở Syria, Crimea, v.v., hắn có vẻ như là một chiến lược gia có năng lực.! Thực tế không phải thế!
Nhưng sau đó, trong một quyết định hết sức sai lầm, hắn ta thể hiện sự kém cỏi của mình bằng cách tuyên bố thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt, xâm lược Ukraine, một quốc gia độc lập được quốc tế và LHQ công nhận và không gây ra mối đe dọa nào cho Nga như Putin tuyên truyền và quân xâm lược Nga thất bại với những tổn thất ê chề hết lần này đến lần khác trong cái "doanh nghiệp" quân sự thối nát được thổi phồng và tự hão của mình là lực lượng quân sự mạnh thứ hai của thế giới! Cái thất bại hé lộ cái hủ lậu của hệ thống quốc phòng Nga— ví dụ mới nhất là cuộc nổi dậy vũ trang diễn ra trong thời gian ngắn do thủ lĩnh lính đánh thuê Yevgeny Prigozhin thực hiện. cuối tuần qua, điều này vừa làm suy yếu cái "thần bí" chuyên quyền của Putin.
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã biến Putin thành một kẻ bị quốc tế ruồng bỏ, tệ hơn là trở thành tên tội phạm chiến tranh đang bị truy nã!. Tuy nhiên, tên tổng thống Nga dường như không chỉ làm suy yếu uy tín về các mối quan hệ chính trị ngoại giao của hắn trên toàn cầu mà còn ở chính trong nước Nga.
Putin đã tiếp tay cho sự trỗi dậy của Prigozhin và phớt lờ những dấu hiệu cảnh báo về Wagner, công ty quân sự tư nhân ngoài tầm kiểm soát của Prigozhin. Khi quân đội Nga gặp khó khăn ở Ukraine, ngôi sao của Prigozhin đã tăng lên, đạt đến đỉnh cao khi Wagner tuyên bố chiếm thành phố Bakhmut và giao cho quân đội Nga Nga vào tháng Năm, mà Putin đã chính thức ca ngợi trên truyền hình Nga. Prigozhin đã khai thác không gian chính trị không bị kiểm duyệt cuối cùng còn sót lại ở Nga—ứng dụng truyền thông xã hội Telegram—để phát biểu trước công chúng Nga. Trong nhiều tháng, ông ta đã công khai âm mưu đảo chính: thực hiện các cuộc tranh cãi công khai với lãnh đạo các lực lượng quân sự của Nga, đưa ra những lời chỉ trích dân túy về nỗ lực chiến tranh và nghi ngờ những lời biện minh chính thức của Putin cho cuộc chiến mà chính Putin đã nêu ra. Tuy nhiên, Moscow vẫn bị bất ngờ khi Prigozhin yêu cầu binh lính của mình nổi dậy và tham gia một cuộc nổi dậy chống lại Bộ Quốc phòng Nga.
Sự ngạo mạn hợm hĩnh che dấu những hèn kém, nhu nhược, thiếu quyết đoán của Putin đã là câu chuyện của cuộc chiến. Bây giờ họ là câu chuyện của chính trị trong nước Nga. Bất kể động cơ và ý định của Prigozhin có thể là gì, cuộc nổi loạn của ông ta đã phơi bày một lỗ hổng nghiêm trọng của chế độ hèn kém Putin: sự khinh miệt của nó đối với người dân thường. Putin đã quá thông minh khi để chiến tranh ảnh hưởng đến Moscow và St. Petersburg hoặc để nó ảnh hưởng xấu đến tầng lớp tinh hoa thượng lưu ở những thành phố này. Tuy nhiên, chính sự thông minh của Putin đã áp đặt một cuộc chiến lựa chọn đối với những người dân không thuộc tầng lớp ưu tú của đất nước. Họ đã bị kéo vào một cuộc tranh giành thuộc địa khủng khiếp, và khi Moscow không liều lĩnh với mạng sống của họ, thì họ thường rất nhẫn tâm. Nhiều người lính vẫn không biết họ đang chiến đấu và hy sinh vì điều gì. Prigozhin đến để nói thay cho những người đàn ông này. Anh ta không có trào trào lưu hay ý đồ chính trị hay chẳng có hệ tư tưởng rõ ràng đằng sau hắn ta. Nhưng bằng cách trực tiếp mâu thuẫn với tuyên truyền của cầm quyền Nga, Prigozhin đã nêu bật tình hình khốn khổ ở mặt trận và sự xa cách có thể nhìn thấy của một Putin không liên lạc, người thích nghe Bộ Quốc phòng nói về vinh quang quân sự của Nga.
Nếu sự khinh miệt của Putin và sự tức giận của binh lính Nga hội tụ và trở thành biểu tượng cho đất nước mà Putin cai trị, thì Điện Kremlin đang gặp rắc rối thực sự ngay cả khi không có một cuộc đảo chính nào được thực hiện.
Cuộc binh biến của Prigozhin có thể là thách thức lớn đầu tiên đối với chế độ Putin, nhưng nó sẽ không phải là thách thức cuối cùng. Cuộc nổi loạn của Prigozhin có thể sẽ được theo sau bởi sự đàn áp gia tăng ở Nga. Một nhà lãnh đạo lo lắng sống sót sau một cuộc đảo chính trong nước một cách thiếu tao nhã còn nguy hiểm hơn một nhà độc tài thời chiến tin rằng mình được an toàn ở nhà
Đối với phương Tây, có rất ít việc phải làm ngoài việc để vở kịch chính trị này - vốn có một số dấu hiệu của một trò hề - diễn ra ở Nga. Phương Tây không quan tâm đến việc duy trì nguyên trạng theo chủ nghĩa Putin, nhưng họ cũng không nên tìm cách lật đổ chế độ Putin một cách đột ngột. Đối với phương Tây, biến động ở Nga có thể ảnh hưởng chủ yếu đến những gì nó biểu thị ở Ukraine, nơi tiềm ẩn bất ổn ở Nga có thể mở ra các lựa chọn quân sự mới. Ngoài việc khai thác các lựa chọn này song song với Kyiv, phương Tây không thể làm gì khác hơn là bắt đầu chuẩn bị tinh thần cho sự bất ổn bên trong và bên ngoài biên giới Nga.
Kermlin, ngôi nhà chia chác của những quân bài?
Điều trớ trêu của cuộc nổi dậy ở Prigozhin là nó bắt nguồn từ nỗ lực đảo chính Putin để chứng minh chế độ của hèn yếu của ông ta. Nền tảng cho quyền lực của Putin là dân số Nga ủng hộ Putin—hoặc ít nhất là sự im lặng cam chịu của họ. Trên nền tảng vững chắc này, luôn tồn tại các phe phái đối địch trong giới tinh hoa và các cơ quan an ninh, mà Putin đã chống lại vời họ.
Để duy trì cấu trúc này, Putin đã phải ngăn chặn sự bất mãn của quần chúng và giữ cho giới tinh hoa chính trị tuân theo. Putin thích làm việc với những người mà hắn ta đã biết từ những ngày còn làm việc cho KGB vào những năm 1980 và những ngày còn ở chính quyền St. Petersburg vào những năm 1990, đây là điểm khởi đầu cho sự nghiệp chính trị của hắn. Những người đàn ông này trung thành vì họ chỉ có thể tận hưởng sự giàu có và quyền lực dưới sự lãnh đạo của Putin.
Một rủi ro lớn hơn đối với Putin là những người đã được tiếp cận với các dịch vụ an ninh và quân đội nhưng lại không phải là tay sai lâu năm của Putin. Họ phải được giám sát và kiểm soát thông qua các mưu đồ liên tục đến mức chúng trở thành thói quen. Các quốc gia khác có thị trường chứng khoán lên xuống thất thường. Điện Kremlin có một thị trường chứng khoán nội bộ, trong đó vận may chính trị của các cường quốc lên xuống thất thường.
Từ đầu tới nay, cuộc chiến vẫn tiếp diễn thông lệ này.
Các nhà lãnh đạo quân sự bị xáo trộn trong và ngoài các vị trí một phần vì cuộc chiến diễn ra không suôn sẻ và một phần vì Putin phải đảm bảo rằng không có Napoléon nào có thể nổi lên giữa các tướng lĩnh và thách thức ông ta. Putin đã đọ sức với Wagner và Bộ Quốc phòng Nga với nhau, xem bên nào có thể đạt được kết quả tốt hơn ở Ukraine và tìm cách kiểm tra quyền lực của quân đội và bộ trưởng quốc phòng. Prigozhin làm đối trọng với bộ chỉ huy quân sự cấp cao, và ông ta đã làm những gì được yêu cầu - lấy ví dụ như thành phố Bakhmut của Ukraine, cho đến nay vẫn là thành công chiến trường lớn nhất của Nga trong năm ngoái. Hiệu quả của Prigozhin gây áp lực lên quân đội Nga kém hiệu quả.
Putin có thể đứng trên tất cả như hắn đã làm trong nhiều năm, một bậc thầy cờ vua di chuyển quân cờ một cách thành thạo. Hoặc có vẻ như vậy, cho đến khi ai đó đến và ném bàn cờ.
Mối nguy sau lưng chiếc ngai vàng!
Các sự kiện rối rắm tại Nga trong vài ngày qua báo trước một tương lai đen tối cho nước Nga. Trong vài giờ ngắn ngủi, cuộc nổi dậy vũ trang của Prigozhin đã gây ra sự hỗn loạn lớn. Cuộc hiến tranh xâm lược tại Ukraine đã làm suy yếu khả năng của nhà nước Nga, và cuộc nổi dậy đã kéo dài khả năng đó hơn nữa, khiến Moscow phải đối mặt với một thách thức mới trong nước.
Trong nhiều năm, Điện Kremlin đã nghĩ ra nhiều cách để bắt đầu một cuộc cách mạng đô thị tự do. Nhưng hóa ra mối đe dọa lớn hơn là một cuộc cách mạng phi tự do: một cuộc nổi dậy dân túy được quân sự hóa cao độ không phải do các nhà cải cách quốc tế mà do những người theo chủ nghĩa dân tộc Nga thúc đẩy. Chủ nghĩa dân tộc từ trên xuống được nuôi dưỡng trong chiến tranh có thể chống lại chế độ Putin, và Prigozhin có thể không phải là người cuối cùng thuộc loại này.
Hiện tương Prigozhin đã chứng minh rằng pháo đài tưởng như vững chắc của chủ nghĩa Putin có thể bị tấn công bất cứ lúc nào từ các lực lượng nội bộ, chứ không phải từ nước ngoài hay Nato như Putin vẫn thường tuyên truyền bằng các bài nói chuyên trên hệ thống truyền thông khep kín của Nga.
Trong cuộc nổi dậy rất ngắn ngủi này, sự thể hiện lòng trung thành với Putin của giới tinh hoa gần như nhất quán, nhưng chúng rất phẳng lặng im lìm đầy nghi ngờ về quyền lực thật sự mà Putin đang có!.
Những người khác, những kẻ can đảm hơn có thể học hỏi từ Prigozhin, kết hợp chủ nghĩa dân túy của ông ta với một chương trình chính trị có giá trị vượt xa những tên lính đánh thuê nổi loạn và có thể thu hút một cán bộ trong giới tinh hoa Nga. Giới tinh hoa được đề cập sẽ không thuộc giới trí thức hay giới kinh doanh. Họ sẽ được kết nối với các dịch vụ an ninh. Động cơ của họ có thể là chiến lợi phẩm quyền lực, nhận thức về sự yếu kém của Putin hoặc nỗi sợ hãi về một cuộc thanh trừng sắp tới. Nếu Putin dường như sắp bị lật đổ, thì sẽ có động cơ để trở thành người lật đổ ông ta – hoặc ít nhất là thân thiết với người đó. Có một sự không khuyến khích chờ đợi có thể so sánh được, đặc biệt nếu Putin muốn trả thù chính xác. Nếu Đêm của những con dao dài diễn ra giữa giới tinh hoa Nga, nó có thể củng cố những nhân vật quyền lực đằng sau kế hoạch lật đổ Putin.
Bước tiến nhanh chóng của Prigozhin đối với Moscow có thể truyền cảm hứng cho các "lãnh chúa" tiềm năng khác hoặc một loạt các doanh nhân chính trị gây rối đang tìm kiếm lợi thế địa phương, không ai đủ mạnh để lật đổ sa hoàng ở Moscow nhưng mỗi người đều mong muốn tước đoạt quyền lực và uy tín của nhà nước. Hậu quả có thể làm tê liệt chính phủ và làm suy yếu vị thế quân sự của Nga ở Ukraine. Theo thời gian, Prigozhin chuyển từ chỉ trích việc thực hiện chiến tranh sang chỉ trích mục đích của chiến tranh. Những gì hiện đã được công khai nói rằng một cuộc chiến tranh thất bại có thể là mối đe dọa hiện hữu đối với niềm tự hào của Nga nhưng không phải đối với chính nước Nga - không thể không nói ra.
NGA CHUẨN BỊ CHO TÌNH HUỐNG XẤU NHẤT
Putin và những người thân cận của hắn ta có thể vô lý cố đổ lỗi cho CIA Mỹ hay người ngoài cuộc nổi loạn của Prigozhin dể bịt mắt dân Nga ngố. Nhưng ngay cả đối với một chế độ đã thành thạo "nghệ thuật đổ lỗi" cho phương Tây, điều này sẽ là một sự kéo dài. Washington hầu như không có đòn bẩy nào trong chính trị trong nước của Nga, và đó không phải là năm 1991, khi Tổng thống George H. W. Bush tới Ukraine và trong bài phát biểu nổi tiếng về "gà" ở Kyiv đã khuyến nghị cách mạng nên diễn ra chậm lại. Sự bất ổn bên trong nước Nga không phải là điều mà Hoa Kỳ có thể bật hoặc tắt. Tuy nhiên, nó có thể được sử dụng để mang lại hiệu quả tốt trên chiến trường Ukraine.
Điều gì sẽ xảy ra sau cuộc nổi loạn này là một sự xen kẽ của sự phân tâm, đổ lỗi và sự không chắc chắn, vì Putin không chỉ giải quyết công việc hậu cần để đưa mọi thứ trở lại bình thường mà còn với sự sỉ nhục mà ông ta vừa phải gánh chịu và sự trả thù mà ông ta có thể sẽ theo đuổi. Không ai trong số này sẽ trôi qua nhanh chóng.
Mặc dù Ukraine đã phát động một cuộc phản công được chờ đợi từ lâu trong những tuần gần đây, nhưng nước này đã không có bước tiến quân sự lớn nào kể từ tháng 11 năm 2022. Ở nhiều nơi, binh lính Nga đã được đào sẵn hầm hào chờ đợi, nhưng cuộc phản công cho đến nay vẫn diễn ra chậm chạp. Sẵn sàng tấn công các vị trí của Nga, Ukraine có tinh thần cao, một loạt những người ủng hộ cam kết và một lộ trình chiến lược rõ ràng. Nếu không có bất ổn chính trị, vị thế quân sự của Nga ở Ukraine về bản chất là bấp bênh. Với sự bất ổn chính trị, tự nó có thể sụp đổ.
Trải nghiệm cận kề cái chết của Putin là một nghịch lý đối với Hoa Kỳ và các đồng minh. Chế độ của ông ta đại diện cho một vấn đề an ninh to lớn đối với châu Âu, và việc hắn ta rời khỏi vũ đài quốc tế, bất cứ khi nào xảy ra, sẽ không được thương tiếc. Tuy nhiên, một nước Nga thời hậu Putin, có thể đến sớm hơn nhiều so với dự kiến chỉ một tuần trước đây, sẽ đòi hỏi sự thận trọng cao độ và lập kế hoạch cẩn thận.
Bất ổn ở Nga khó có thể tiếp tục bên trong nước Nga bị 'thuần phục" với thái độ cam chịu cầu an nhu nhược.
Trong khi hy vọng điều tốt nhất, đó là chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và một nước Nga bớt độc đoán hơn, thì cũng hợp lý khi lên kế hoạch cho điều tồi tệ nhất: một nhà lãnh đạo Nga cấp tiến hơn Putin và công khai là cánh hữu và phản động hơn, một người nào đó có lẽ với nhiều kinh nghiệm quân sự hơn Putin từng có, một người đã được định hình bởi sự tàn khốc của chiến tranh.
Vào tháng 2 năm 2022, Putin nhà chính trị ra vẻ "thần bí" để lộ bản mặt mặt côn đồ võ biền vô liêm sỉ! Đã chọn phá vỡ luật pháp quốc tế, khởi sự một cuộc xâm lược tàn bạo, phi lý, bất nhân vào Ukraine với những lý do bịa đặt không bằng chứ tham gia một cuộc chiến hình sự của tòa án. Sẽ là công bằng thi vị nếu hắn đã tự tạo hắn là "tội phạm" chiến tranh do các hành vi chính trị quốc tế của cuộc chiến này, nhưng người kế nhiệm hắn ta không thể chối bỏ những đứa trẻ bị ép buộc di dời của cuộc chiến xâm lược tàn khốc này, vì chiến tranh đã sinh ra những đứa trẻ rắc rối cho hắn dù hắn có ngụy biện bằng bất cứ lý do gì!.
Hoa Kỳ và các đồng minh Châu Âu của họ sẽ phải phản ứng, và giảm thiểu hậu quả của sự bất ổn ở Nga. Trong mọi kịch bản, phương Tây sẽ cần tìm kiếm sự minh bạch về việc kiểm soát vũ khí hạt nhân của Nga và khả năng phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, báo hiệu rằng họ không có ý định và mong muốn đe dọa sự tồn tại của nhà nước Nga. Đồng thời, phương Tây phải phát đi thông điệp răn đe mạnh mẽ, tập trung vào việc bảo vệ NATO và các đối tác. Bất ổn ở Nga khó có thể ở lại Nga. Nó có thể lan rộng khắp khu vực, từ Armenia đến Belarus.
Cuộc binh biến của Prigozhin đã truyền cảm hứng cho một loạt các phép loại suy trong lịch sử. Có lẽ đây là nước Nga năm 1905, cuộc cách mạng nhỏ trước cuộc cách mạng lớn. Hoặc có lẽ đó là nước Nga vào tháng 2 năm 1917, dưới sức ép chính trị vì chiến tranh, như chính Putin đã ám chỉ. Có thể chính Liên Xô năm 1991 đã biến Putin thành một phiên bản của Gorbachev, một người định đánh mất cả một đế chế.
Một phép loại suy, lý luận tốt hơn đặt Prigozhin vào vai Stenka Razin, một người nổi dậy chống lại quyền lực của Sa hoàng, người đã tập hợp một đội quân nông dân và cố gắng hành quân đến Moscow từ miền nam nước Nga vào năm 1670–71. Razin cuối cùng đã bị bắt và phân xác trên Quảng trường Đỏ. Nhưng ông đã trở thành một nhân vật cố định trong văn hóa dân gian chính trị Nga. Ông đã làm bộc lộ sự yếu kém trong chính phủ Nga hoàng vào thời của mình, và trong nhiều thế kỷ tiếp theo, những người khác đã lấy cảm hứng từ câu chuyện của ông. Đối với những kẻ chuyên quyền ở Nga, đây là một bài học rõ ràng: ngay cả một cuộc nổi dậy không thành công cũng gieo mầm cho những nỗ lực trong tương lai.
Phóng Luận
Công Hinh Pham
30/6/2023
No comments:
Post a Comment